4f/2 (42819)

شکستگی هيپ:

اتيولوژی /اپيدميولُوژی:

شکستگی های هيپ بويژه در افراد سالمند مشکلی جدی است.بروز شکستکی هيپ با سن افزا يش يافته و به ازای هر پنج سال بعد از پنجاه سالگی ،دو برابرمیشود .نود و پنج درصد از تمامی شکستگی های هیپ در افراد بالای 50سال رخ می دهد. تخمین زد می شود که یک سوم زنان و یک ششم مردان بالای 90 سال شکستگی هیپ را تجربه کرده باشند . در حال حاضر بیش از دومیلیون وپانصد هزار شکستگی هیپ در هر سال رخ می دهد ومراقبت های بهداشتی همراه آن بالغ برهفت میلیلارد دلار می باشد .

ترمیم شکستگی هیپ ، احتمالاً شایع ترین عمل جراحی در افراد بالای 85 سال است.

همانطور که جمعیت مسن تر می شود ، انتظار آن می رود که تعداد شکستگی های گردن فموربه پانصد هزارمورد برسد .

عوامل خطر ساز همراه با شکستگی هیپ عبارتند از : استئوپروز ، سن بالا،جنس مونث وسفید پوست ، کاهش سطح استروژن ( به علت تقییرات یائسگی یا برداشتن دو طرفه ی تخمدان ها ) سابقه ی شکستگی قبلی هیپ ،آلزایمر، سکونت درموسسه ی خیریه و شیوه ی زندگی کم تحرک یا بی تحرک .

سایر عوامل خطر ساز عبارتند از :

دریافت غذایی ناکافی کلسیم و ویتامینD

مصرف کافئین ،سیگار ؛مصرف الکل

ومصرف داروهای محرک سیستم روانی

گرچه بروز شکستگی هیپ در زنان شایع است .

خطر شکستگی هیپ در مردان مسن نیز افزایش می یابد . افراد سیاه پوست بالای 45 سال کمتر از سفید پوستان دچار شکستگی هیپ می شوند و علت آن افزایش محتوای مواد معدنی و افزایش توده ی استخوانی در سیاه پوستان است . تنها یک درصد از زنان سیاه پوست بالای 80سال دچار شکستگی هیپ می شوند . در میان زنان آمریکایی ،افریقاایی تبار ، لاغری ،سابقه ی حوادث مغزی عروقی قبلی ، استفاده از وسایل کمکی برای راه رفتن و مصرف الکل ، با افزایش خطر شکستگی هیپ همراه هستند . اقامت در بیمارستان برای افراد مسن با شکستگی هیپ اغلب پر عارضه وطولانی است . ممکن است به معلولیت مزمن ، انتقال به مراکز مراقبتی ویژه ، یا مرگ منجر گردد.تخمین زده می شود که 15 درصد از افراد بستری شده به علت شکستگی هیپ ، در یک دوره ی کوتاه مدت فوت کنند ، سی درصد طی یک سال اول می میرند و سی الی پنجاه درصد هرگز به سطح عملکردی اولییه خود باز نمی گردند. هر قدر بیمار مسن تر باشد ، شانس بازگشت به سطح قبلی عملکردی عضو شکسته شده نیز کمتر خواهد بود . عواملی که اثر منفی بر بهبودی داشته و خطر مرگ ومیر به دنبال شکستگی هیپ را بالا می برند عبارتند از:

مرد بودن،وجود مشکلات زمینه ای قبلی اختلالات شناختی و وجود عوارض بعد از عمل.

پا تو فیزیولو ژی : شکستگی هیپ ،درواقع شکستگی قسمت پروگزیما ل استخوان فمور است و ممکن است به انواع ذیل دسته بندی شود .

1- درون کپسولی (یا گردن فمور ): درون کپسول مفصلی ومفصل رخ می دهد.

َ (a ساب کاپیتال ( زیر سرفمور)

b ) ترانس سرو یکال

c ) قاعده گردن فمور

2- شکستگی خارج کپسولی : خارج از مفصل هیپ وکپسول آن ،در منطقه ا ی تا فاصله پنج سانتی مترزی رتروکانتر کوچک رخ میدهد و به شکستگیهای بین دو تروکانتر (اینترترو کانتریک ) موسوم هستند 0

3- شکستگیهای زیر تروکانتری (ساب تروکانتریک )،زیر تروکانترکوچک رخ می دهند 0

محل شکستگی ،درپیش اگهی التیام شکستگی نقش مهمی دارد 0 شکستگیهای درون کپسولی،بویژه شکستگیهای با جابجا یی ، میتواند خون رسانی به سر فمور را قطع کند 0 و با افزایش بروز جوش نخوردن ونگروز آواسکولر سر فمور همراه است . شکستگی های اینترتروکانتريک عبارتند :بد جوش خوردن و کوتاهي اندام آسيب ديده. شکستگی های اینترتروکانتريک و گردن فمور،تقريباً نود درصد کل شکستگی های فمور را شامل می شوند و ده درصد ما بقی ، از آن شکستگی های ساب تروکانتريک می باشد . علائم و نشانه های شکستگی هيپ شامل درد شديد در موضع شکستگی ،عدم توانايی در حرکت اادی پا ، کوتاهی و روتانسیون خارجی پا می باشد . ساير علائم و نشانه ها شامل همانعلائم ونشانه هایی است که در هر شکستگی دیده میشود

اقدامات مراقبتی کمکی

درمان شکستگی هیپ مشتمل بر اقدامات نگهدارنده وجراحی است 0مداخلات جراحی معمولا ترجیح داده می شوند مگر آنکه شرایط عمومی بیمار این اجازه را ندهند 0 اقدامات درمانی نگهدارنده شامل بی حرکتی طولانی مدت وعوارض همراه آن است ،اما ازخطر بیهوش کردن بیمار برای جراحی ، اجتناب میشود 0 خطرات وفواید هر دو راه حل ، باید بوسیله بیمار وخانواده او پزشک وپرستار مورد تجزیه وتحلیل قرار گیرد 0 جراحی، شامل جا انداختن وثابت کردن شکستگی وقرار دادن یک وسیله فیکساتور داخلی است 0 انواع مختلفی از وسایل فیکساسیون داخلی در این رابطه در دسترس هستند 0انتخاب نوع وسیله ،به محل شکستگی ، پتانسیل نکروزاوا سکولرسرفمور و نظر شخص جراح بستگی دارد 0 شکستگی فشارنده ( COMPRESSIONFX) درون مفصلی بدون جابجایی ممکن است به هیچ درمانی جز استراحت در بستر ،نیاز نداشته باشد معالجات ذیل اغلب برای شکستگی ها ی هیپ انتخاب می شوند .

1.فیکساسیون با پیچ وپلاک : مستلزم شش هفته تا سه ماه عدم تحمل وزن می باشد .

2.فیکساسیون با ناخن تلسکوپی : مستلزم حداقل تحمل وزن برای مدت شش هفته تا سه ماه است .

3. کاشت مفصل مصنوعی : معمولاً از نوع دو قطبی است برای جایگزینی سر و گردن فمور ، مستلزم دو هفته تا دو ماه . برخی محدودیت های وضعیتی و نیز تا دو ماه محدودیت تحمل وزن است. هدف از معالجات ،بازگرداندن بیمار به وضعیت عملکردی قبل از شکستگی و جلو گیری از محدودیت های بیشتر است .

بهبود شرایط عمومی بیمار مسن قبل از جراحی ،که شامل تثبیت بیماری های قبلی و تصحیح تعادل آب و الکترولیت ها است .شانس بهبود عملکرد را می افزاید ، مداخلات پرستاری شامل مواردی است که برای جلوگیری از عوارض شایع بعد از عمل صورت می گیرد مانند ترومبو آمبولی – پنومونی – تغییر در تمامیت پوست و اختلالات دفع ادرار .

ملاحضات ویژه ای باید در موردافرادی که تعویض مفصل مصنوعی داشته اند صورت گیرد . زیرا ممکن است محدودیت های وضعیتی ویژه ای در مورد آنها وجود داشته باشد . مگر آنکه دارای فیکساسیون خارجی باشند

این ملاحضات عبارت اند از:

پرهیز از فلکسیون مفصلی هیپ بیش از 60 درجه به مدت ده روز

پرهیز از فلکسیون مفصل هیب بیش از 90درجه به مدت دو ماه از روز دهم

پرهیز از ادوکسیون اندام آسیب دیده بیش از خط وسط به مدت دو ماه

نگهداری وضعیت تحمل وزن نسبی برای تقریباً دو ماه .

برای معالجات پرستاری ذیل پیشنهاد می گردد:

1.دادن دستور العمل هایی به بیمار رایج به محدودیت های حرکتی که باید رعایت شوند.

2 .پرهیز از قرار دادن بیمار به سمتی که جراحی روی آن انجام گرفته است .این موضوع بسته به نظر جراح متفاوت .

3.کمک به بیمار در حفظ ابدوکسون هیپ

4. پایش دقیق وضعیت بیمار در حین انتقال دادن وی

5.تهیه ی صندلی دسته دار محکم با نشیمن گاه ثابت ،سطح نشیمن ، در صورت لزوم ، با بالش یا ابر بالا آورده شود تا زاویه ی هیپ در حد تجویز شده نگاه داشته شود .

در کل بیماری به هر گونه وسیله فیکساسیون داخلی شکستگی هیپ تحت درمان است ،باید از بالا بردن پای عمل شده در موقع نشستن در صندلی پرهیز کند زیرا این موضوع باعث فشار مضاعف بر روی وسیله ی فیکساسیون می شود .

آموزش بیمار /خانواده

اکثر بیماران به مراکز تسهیلات توان بخشی، ترخیص خواهند شد .باید به بیمار و خانواده اش یاد آوری شود که بهبودی کامل شش ماه به طول می انجامد .

باید به بیمار و خانواده اش اطمینان داد که روند التیام وبهبودی کاملاً تدریجی است . دستور العمل هایی که موقع ی رفتن به خانه داده می شود شامل دستورات دارویی محدودیت های وضعیتی محدودیت های تحمل وزن، روش راه رفتن با وسایل کمکی وعلائم و نشانه های بیان کننده بروز عوارض می باشد . تجهیزات تطابقی برای منزل ، توالت فرنگی ، نرده ودستگیره های حمام ویلچر های دسته بلند و صندلی های دسته دار می باشند .بسیاری از بیماران تا سه ماه بعد از عمل تحت درمان ضد انعقادی قرار می گیرند . ترومبوز وریدهای عمقی در هفتاد درصد از بیماران بعد از شکستگی هیپ رخ میدهد .بیمار و خانواده وی باید از روش دادن داروها عوارض جانبی ،نیاز به انجام آزمایشات دوره ای زمان انعقاد مطلع شوند.